1897 – 2005

Samenvatting van een lezing van de heer Gérard Knipping, die hij in 1994 voor “De Vrouwenschool”- gevestigd in het voormalig klooster – heeft gegeven

Beginperiode

In 1884 werd er – buiten de omwalling van Nijmegen – aan het Mariaplein een katholieke kerk gebouwd, de Maria Geboorte kerk. Naast de kerk moesten er scholen komen voor katholiek onderwijs.
In 1897 begonnen de zusters Dominicanessen in een paar klaslokalen met het lager onderwijs voor de kinderen uit de omgeving van de Dominicanenstraat. De grond was gekocht van de familie Rothaan.Voorlopig sliepen de zusters op de zolder van de school, maar in 1904 wordt naast de school een klooster gebouwd. Kloosters hebben altijd een heilige naar wie het huis genoemd wordt. De zusters kozen voor Vincentius Ferrerius, het beeld hangt aan de voorgevel van het klooster. Vincentius, geboren in Valencia, (± 1350 – 1419) was bekend vanwege de prediking aan heidenen, Moren en Joden in Spanje en Frankrijk. Vincentius moest dus een voorbeeld zijn om in elke omstandigheid de katholieke beginselen uit te dragen.
Naasthet geven van onderwijs helpen de zusters ook mee in de Maria Geboortekerk. Ze poetsen de kerk en ze leveren een kosteres. Volgens de parochiekroniek zorgen de zusters ook voor het ontbijt van de priester: twee gesmeerde boterhammen en een glas melk. In 1901 werd er aan 500 kinderen onderwijs gegeven; er was een school voor kinderen van middenstanders en een armenschool. De arme kinderen haalden veel kattenkwaad uit. In de parochiekroniek staat over hen geschreven: “De zusters hebben de armeluiskinderen heel wat moeten bijbrengen eer zij de voortuinen van de huizen met rust lieten, de mooiste bloemen lieten staan en de waterkranen niet opendraaiden.”
Rond 1930 zijn de bouwwerkzaamheden afgerond: Er is een kleuterschool met daaraan verbonden een opleiding voor kleuterleidsters, een lagere school en een ULO (Uitgebreid Lager Onderwijs). De ULO veranderde in 1968 in een MAVO. (Meer Algemeen Vormend Onderwijs) In 1963 werd Gérard Knipping benoemd als docent aan de ULO. Tot dan toe werd al het onderwijs gegeven door de zusters. Gérard kende de zusters wel. Hij was als 8 jarige misdienaar geweest in het klooster. Elke ochtend om 7 uur las een pater van de parochiekerk in de kloosterkapel de mis voor de zusters. In die tijd mochten er geen mannen in het vrouwenklooster komen, op de deuren stond het bordje “slot”. Voor de priester en zijn misdienaar werd een uitzondering gemaakt.

De tweede wereldoorlog

In de tweede wereldoorlog logeerden 82 studenten van het Dominicuscollege op de zolder van de “fröbelschool” (kleuterschool). Hun kostschool in Neerbosch aan de Dennenstraat was in 1942 door de Duitsers in beslag genomen.
In februari 1944 kwam het bevel dat klooster en scholen ontruimd moesten worden voor de huisvesting van Duitse troepen.
Na september 1944, toen Nijmegen bevrijd was, werd de lagere school gebruikt voor de opvang voor Duitse krijgsgevangenen. In oktober 1944 namen de Canadezen de gebouwen in beslag, voor hun eigen huisvesting.
In mei 1945 lieten ze de gebouwen totaal uitgewoond achter. Een buurtcomité heeft alles weer opgeknapt en in december 1945 kwamen de zusters terug, maar pas rond 1950 glimmen de gangen van de scholen en het klooster weer als vanouds.
Afronding
In 1965 werd de kleuterschool gesloten wegens gebrek aan leerlingen, de lokalen werden in gebruik genomen door de ULO, die toen alleen voor meisjes toegankelijk was. In 1983 werd de kleuterschool gesloopt en op die plek staan de huizen en appartementen van de Rothaanstraat.
In 1972 fuseert de jongensschool van de Prins Hendrikstraat 7 met de meisjesschool van de Domincanenstraat en worden de klassen gemengd. Daarna komt er nieuwbouw en wordt de school voortgezet in “De Rode Buut” aan de Hugo de Grootstraat en “De Blauwe Buut” aan de Molukkenstraat.
De MAVO wordt ondergebracht bij het Canisiuscollege. Het schoolgebouw wordt in 1990 gesloopt en maakt plaats voor woningbouw. De laatste 12 zusters vertrekken in oktober 1983 uit het klooster en uit Nijmegen; ze hebben er 90 jaar gewoond, in de bloeitijd met 45 zusters.
Het klooster wordt verbouwd tot HAT-eenheden. De kapel, de eetzaal en andere ruimtes worden overgedragen aan “De Vrouwenschool”. De zusters Dominicanessen zijn hierover zeer tevreden, hun streven naar de emancipatie van de vrouw wordt hier op eigentijdse wijze voortgezet.
Dit is de samenvatting van de 12 getypte blz. van Gérard Knipping

Informatie over “De Vrouwenschool” (van de website)

De Vrouwenschool is een Nijmeegs woon-werkpand voor vrouwen. De Vrouwenschool verhuurt zowel woonruimte als – betaalbare – werkruimte. De Vrouwenschool biedt vrouwen de gelegenheid om samen met andere vrouwen te wonen en te werken, om zich zo persoonlijk, artistiek en zakelijk verder te ontwikkelen.

De ruimtes

De Vrouwenschool heeft negentien woonruimtes en tien werkruimtes.
Daarnaast is er een gezamenlijke ruimte:

De Kapel

Deze wordt gebruikt voor de eigen activiteiten, en tevens verhuurd aan derden voor eenmalige evenementen, feesten, lezingen, cursussen en tentoonstellingen. Tijdens de Vierdaagse doet de kapel dienst als hotel.

De Vrouwenschool is een zeer actieve vereniging.

Zij organiseert rommelmarkten, houdt open filmavonden, runt het Kapelhotel tijdens de Vierdaagse en houdt regelmatig feesten. Zo werden in 2004 het lentekriebelfeest, het euroshopperfeest en het nieuwjaarsfeest georganiseerd. De Vrouwenschool heeft een aantal malen samengewerkt met andere Nijmeegse instellingen, zoals het wijkcomité. De wens is om dit in de toekomst vaker te gaan doen (Vrouwenfeest Ragazze, Femcafé).
Met deze activiteiten haalt De Vrouwenschool geld binnen wat in het onderhoud van het pand en de tuin gestoken wordt (de vereniging heeft geen winstoogmerk). Een deel van het geld wordt besteed aan goede doelen.
De Vrouwenschool organiseert ook activiteiten voor de bewoners en gebruikers zelf. Zo is er de jaarlijkse zomer-barbecue en een jaarlijks diner-roulez. In november 2009 werd er een visiedag opgezet; de leden gingen hierbij onder leiding van een coach brainstormen over identiteit en toekomst van de school.
Alle activiteiten worden door de bewoners zelf georganiseerd. Dit betekent dat er van hen een bepaalde inspanning gevraagd wordt. Potentieel geïnteresseerde bewoners moeten het concept van de Vrouwenschool onderschrijven.

16 april 2010
Anton van der Meer

 

Terug naar Bijzondere Gebouwen